HARUNUŞAĞI GÖLETİ VE MALZEME OCAĞI PROJESİ DURDURULDU
ÇED “OLUMLU” KARARI BİLİMSEL VE HUKUKİ BULUNMADI; PROJE İPTAL EDİLDİ Malatya 2. İdare Mahkemesi, Akçadağ ilçesinde planlanan Harunuşağı Göleti ve Sulaması ile Malzeme Ocakları, Kırma–Eleme, Yıkama–Eleme ve Hazır Beton Üretim Tesisi projesine verilen “ÇED Olumlu” kararını iptal etti. Malatya 2. İdare Mahkemesi, Akçadağ ilçesinde planlanan Harunuşağı Göleti ve Sulaması ile Malzeme Ocakları, Kırma–Eleme, Yıkama–Eleme ve Hazır Beton Üretim Tesisi projesine verilen “ÇED Olumlu” kararını iptal etti.
Mahkeme; bölgenin ekolojisine, su kaynaklarına, tarıma, bitki ve hayvan varlığına, arkeolojik sit alanlarına ve yerleşim dokusuna ilişkin ciddi ve geri dönüşü olmayan zarar riskleri bulunduğunu belirterek ÇED kararını hukuken geçersiz saydı.
BİLİRKİŞİ: PROJE ÇEVRESEL AÇIDAN UYGUN DEĞİL
Mahkeme dosyasına giren teknik bilirkişi raporu, projenin uygulanmasının
- Yeraltı ve yerüstü su kaynaklarını olumsuz etkileyeceğini,
- Dere yataklarının doğal yapısını bozacağını,
- Endemik türlerin yaşam alanlarını yok edeceğini,
- Tarımsal alanlarda verim kaybına yol açacağını,
- Ekosistemi bütüncül anlamda tehdit ettiğini
tespit etti.
Mahkeme, bu tespitleri bilimsel yönden yeterli ve esas alınabilir buldu.
TOPRAK, SU VE CANLI YAŞAMI RİSK ALTINDA
Kararda, gölet ve ocak faaliyetlerinin
- Toprak yapısını bozacağı,
- Suyun doğal döngüsünü kesintiye uğratacağı,
- Sulama ve içme suyu kaynaklarını tehdit edeceği
- Ekosistemi susuz bırakarak bitkisel ve hayvansal yaşamı zedeleyeceği
vurgulandı.
Özellikle kapalı borulu sulama sisteminin, proje güzergâhındaki doğal alanların sürdürülebilirliğini olumsuz etkileyebileceği belirtildi.
TARIMSAL ÜRETİM VE BÖLGE EKONOMİSİ OLUMSUZ ETKİLENECEK
ÇED dosyasında belirtilen önlemlerin yetersiz olduğu değerlendirilirken; bölgedeki kayısı ve armut bahçelerinin zarar görebileceği, tarımsal üretimin azalacağı ve bunun doğrudan ekonomik kayıplara yol açacağı mahkeme kararında açıkça yer aldı.
ARKEOLOJİK SIT ALANLARI TEHLİKEYE AÇIK
Proje sahasına yakın 1. Derece Arkeolojik Sit Alanı’nın
- Patlatmalı ocak faaliyetleri,
- Ağır tonajlı araç trafiği,
- Titreşim ve gürültü nedeniyle
fiziksel bütünlüğünün bozulabileceği rapor edildi.
Mahkeme, kültürel miras açısından bu durumun ciddi risk taşıdığına hükmetti.
DOĞAL YAŞAMDA KAYIPLAR KAÇINILMAZ
Kararda; proje alanı ve çevresinde görülen birçok endemik bitki türü, endemik canlı grupları, dere yatakları ve doğal yaşam koridorlarının ciddi şekilde zarar göreceği vurgulandı.
Özellikle
- Su kuşları,
- Çayırlık alan türleri,
- Endemik bitkiler,
- Kırsal yaban yaşamı
üzerindeki etkilerin geri döndürülemez nitelikte olacağı belirtildi.
MAHKEME ÇED OLUMLU KARARI HUKUKEN GEÇERSİZ
Mahkeme, kararında şu unsurları öne çıkardı.
ÇED önlemlerinin kâğıt üzerinde kaldığı,
Uygulama–izleme–telafi planlarının yetersiz olduğu,
Bilimsel verilere ve değerlere dayanmadığı,
Projenin kamu yararı ve çevre koruma ilkeleriyle bağdaşmadığı
gerekçeleriyle ÇED Olumlu kararının iptaline hükmetti.
Ayrıca yargılama giderlerinin idare tarafından ödenmesine karar verildi.
BÖLGE HALKI İÇİN ÖNEMLİ BİR HUKUKİ KAZANIM
Bu karar; başta Harunuşağı olmak üzere bölgedeki vatandaşlar için çevre, tarım, su kaynakları ve kültür varlıklarının korunması adına kritik ve emsal bir yargısal başarı olarak değerlendiriliyor.

